به گزارش خبرنگار بین الملل قدس آنلاین؛ عدم موافقت پارلمان بریتانیا با طرح بوریس جانسون، نخست‌وزیر این کشور برای اجرایی شدن برگزیت با انحلال رسمی مجلس عوام، فضای سیاسی این کشور را متلاطم‌تر از گذشته کرده است. انتخابات پارلمانی پیش رو یکی از پیچیده‌ترین انتخابات تاریخ انگلیس است که اگر حزب محافظه‌کار انتخاب نشود، آینده برگزیت نامعلوم خواهد شد.
گذشته از تأثیری که برگزیت در مناسبات داخلی بریتانیا و اروپا می‌گذارد، این اتفاق بر مناسبات بیرونی هر دو طرف ماجرا با دولت‌های سوم هم تأثیرگذار خواهد بود و یکی از این اتفاقات نحوه تعامل دو طرف این ماجرا با ایران و پرونده‌ای مانند برجام است. قدس در ارتباط با آخرین تحولات برگزیت و تأثیرات احتمالی آن بر سیاست خارجی ایران گفت‌وگویی را با کیومرث جاویدنیا، کارشناس مسائل اروپا انجام داده است که در ادامه می‌خوانید.
قدس آنلاین: آیا انتخابات پارلمانی انگلیس در ۱۲ دسامبر (۲۱ آذر) می‌تواند گره‌گشای ماجرای خروج انگلیس از اتحادیه اروپا باشد؟
جاویدنیا: پس از ماه‌ها کشمکش‌های پرتنش سیاسی میان دولت بریتانیا به رهبری بوریس جانسون، نخست وزیر از یک سو و احزاب مخالف از سوی دیگر و در نهایت با توجه به باز نشدن گره برگزیت در این کشور همه طرف‌های موضوع مجبور شدند برخلاف میل باطنی به گزینه برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی در تاریخ ۱۲ دسامبر رضایت دهند. در همین زمینه بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا انتظار دارد تا با جلب آرای بیشتر مردم و کسب کرسی‌های بیشتر پارلمانی بتواند پس از تشکیل پارلمان جدید بدون ممانعت نمایندگان پارلمان، رویکرد و سیاست مد نظر خود برای خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بر مبنای توافق اخیری که توانست با اتحادیه اروپا به ثمر بنشاند را تحقق بخشد. احزاب مخالف هم انتظار دارند تا با کسب آرای مردم قدرت را از دست حزب محافظه‌کار و بوریس جانسون خارج کرده و خود زمام امور را در دست بگیرند و بر اساس رویکردهای مورد نظر خود در بحث برگزیت، این موضوع را مدیریت کنند. در همین راستا توجه به این نکته مهم ضروری است؛ در صورتی که هر یک از دو حزب عمده رقیب (محافظه‌کار به رهبری بوریس جانسون و کارگر به رهبری جرمی کوربین) نتواند در انتخابات ۱۲ دسامبر اکثریت عمده پارلمان را به دست بیاورد تداوم روند قبلی اختلافات و عدم گشایش در بحث برگزیت قابل پیش‌بینی است و به عبارتی معضل و بحران برگزیت با انتخابات آینده هم حل و فصل نخواهد شد. در این میان امید دولت و احزاب مخالف و حتی افکار عمومی خسته بریتانیا این است که در نهایت یکی از طرفین اکثریت لازم را در پارلمان کسب کند تا روزنه‌ای برای حل و فصل گره کور برگزیت باز شود.
قدس آنلاین: برخی کارشناسان از احتمال شکست حزب محافظه‌کار و اکثریت یافتن حزب کارگر و در نتیجه به قدرت رسیدن کوربین، رهبر حزب کارگر سخن به میان آورده‌اند. آیا به قدرت رسیدن کوربین و حزب کارگر به معنای پایان مسئله برگزیت خواهد بود؟
جاویدنیا: انتخابات عمومی در تاریخ ۱۲ دسامبر برگزار خواهد شد و کاندیداهای نمایندگی پارلمان حدود ۴۰ روز فرصت دارند تا به تبلیغات پرداخته و احزاب در قالب کارزارهای انتخاباتی برنامه‌ها و رویکردهای خود در قبال موضوعات مختلف را برای رأی‌دهندگان تشریح کنند. در همین راستا و در حالی که تنها چند روز از شروع رسمی فعالیت کارزارهای انتخاباتی گذشته صحبت از پیروزی هر یک از احزاب بریتانیا چه محافظه‌کار به رهبری بوریس جانسون و یا کارگر به رهبری جرمی کوربین و یا بقیه احزاب صرفاً گمانه‌زنی بیش نیست و نمی‌توان در حال حاضر برنده انتخابات ۱۲ دسامبر را پیش‌بینی کرد و در این زمینه نظر داد. کسب آرای لازم از سوی حزب مخالف کارگر و نخست وزیری جرمی کوربین یکی از احتمالات متعددی است که وجود دارد و درصدی برای آن نمی‌توان متصور بود. کما اینکه کسب آرا توسط حزب محافظه‌کار و دولت فعلی به رهبری بوریس جانسون هم همین شرایط را دارد.
بدون تردید حتی در صورت پیروزی حزب کارگر و نخست وزیری جرمی کوربین، بحث برگزیت کماکان یکی از مهم‌ترین اولویت‌های دولت آینده خواهد بود. مردم بریتانیا در همه‌پرسی ۲۰۱۶ میلادی به خروج این کشور از اتحادیه اروپا رأی داده‌اند (هر چند فاصله تعداد موافقان و مخالفان این مسئله زیاد نبود) و دولت‌های حاکم موظف به پیشبرد این موضوع هستند. در این زمینه صرفاً تفاوت در نوع رویکردها و نحوه پیشبرد موضوع است و گرنه برگزیت با فرض نخست وزیری کوربین از دستور کار هیئت حاکمه بریتانیا خارج نخواهد شد. جرمی کوربین اعلام کرده در صورت پیروزی حزبش در انتخابات آینده، بحث خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را در یک بازه زمانی ۶ ماهه و با توافقی که با اتحادیه اروپا خواهد داشت پیگیری می‌کند و نتیجه هر چه باشد را برای کسب نظر موافق مردم بریتانیا به همه‌پرسی خواهد گذاشت. البته این برنامه انتخاباتی است و بدیهی است که تحقق آن در عمل با پیچیدگی روبه‌رو خواهد بود.
قدس آنلاین: مسئله دخالت‌ها و اظهارنظرهای رئیس جمهور آمریکا در مسائل سیاسی انگلیس را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ به تازگی ترامپ از جانسون و فاراژ رهبران حزب محافظه‌کار و برگزیت خواسته است تا با هم متحد شوند.
جاویدنیا: موضع‌گیری دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در بحث برگزیت و به نفع بوریس جانسون و مخالفت با جرمی کوربین رهبر حزب مخالف و یا شهردار لندن (که عضو حزب مخالف کارگر است) یکی از مباحثی است که به ویژه اعضای حزب حاکم محافظه‌کار آن را چالشی برای دولت در روند انتخابات آینده می‌دانند. با توجه به نارضایتی عمده مردم و افکار عمومی بریتانیا نسبت به شخص ترامپ، هر نوع موضع‌گیری رئیس جمهور آمریکا از سوی قاطبه افکار عمومی بریتانیا به عنوان دخالت در امور داخلی این کشور محسوب شده و کارشناسان و عقلای حزب محافظه‌کار معتقدند این موضع‌گیری‌ها در نهایت موجب ریزش بخشی از آرای حزب در انتخابات ۱۲ دسامبر خواهد بود. نشست سران ناتو حدود یک هفته مانده به زمان برگزاری انتخابات سراسری بریتانیا در لندن برگزار خواهد شد و تمام تلاش دولت فعلی بر آن خواهد بود تا ترامپ را به سکوت و عدم موضع‌گیری در زمان حضور در لندن ترغیب کند. البته با توجه به روحیات خاص دونالد ترامپ شاید مشکل باشد که بتوان او را مهار کرد.
قدس آنلاین: سرانجام کش و قوس‌های فعلی بر سر مسئله برگزیت که عملاً بریتانیا را دچار مشکلات عمده‌ای کرده است چه خواهد شد؟
جاویدنیا: مردم و افکار عمومی بریتانیا پس از گذشت بیش از سه سال و نیم از شروع بحث برگزیت در این کشور، از کشمکش‌های سیاسی مربوط به این مسئله و نیز بحث و بررسی‌ها به ویژه انتشار گزارش‌های مربوط به پیامدهای جدی و منفی آن به شدت نگران و فرسوده هستند و حل و فصل این بحران مهم‌ترین خواسته فعلی مردم بریتانیاست. این موضوعی است که همه سیاسیون بریتانیایی اعم از دولت و مخالفان کاملاً به آن واقف‌اند. پس مجموع شرایط ایجاب می‌کند به ویژه پس از انتخابات، دولت و پارلمان جدید بریتانیا حل و فصل سریع بحران برگزیت را در اولویت کار خود قرار دهند. بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود بحران برگزیت در فرصت زمانی جدیدی که اتحادیه اروپا به بریتانیا داده یعنی تا آخر ژانویه ۲۰۲۰ با توافق طرفین به نتیجه برسد و در صورتی که به هر علت این امر میسر نشود، این احتمال وجود دارد که گزینه حذف و کنار گذاشتن برگزیت با اتکا به آرای مردم در همه‌پرسی جدید، مدنظر سیاستمداران بریتانیایی و مقامات اروپایی قرار بگیرد.
قدس آنلاین: برخی رسانه‌ها دیدار جانسون و ملکه بریتانیا را به منزله استعفای جانسون در نظر گرفته‌اند، آیا این به معنای پایان کار دولت فعلی خواهد بود؟
جاویدنیا: مطالب منتشره در برخی رسانه‌ها و محافل مبنی بر استعفای آقای بوریس جانسون بدان صورتی که توضیح داده شده است صحت ندارد. مطابق قانون، بوریس جانسون تا زمان برگزاری انتخابات و شروع به کار دولت جدید همچنان رئیس دولت بریتانیا بوده و به فعالیت‌های خود ادامه خواهد داد. ملاقات کوتاه نخست وزیر با ملکه در روز چهارشنبه ١٥ آبان (٦ نوامبر) که طبق قانون و سنت سیاسی بریتانیا در آن ملکه فرمان انحلال دوره کنونی پارلمان و برگزاری انتخابات برای گزینش نمایندگان دوره جدید را به شکل تشریفاتی صادر می‌کند احتمالاً موجب انتشار این خبر بوده است، اینجا لازم است ذکر کنم ملکه بریتانیا در روندهای سیاسی دخالتی ندارد و جایگاه وی صرفاً تشریفاتی است.
قدس آنلاین: برگزیت تا چه میزان می‌تواند بر رویکرد سیاست خارجی بریتانیا تأثیرگذار باشد؟ آیا برگزیت ممکن است به خروج بریتانیا از برجام منتج شود؟
جاویدنیا: خروج کامل و رسمی بریتانیا از اتحادیه اروپا یک روند بسیار پیچیده، دشوار و زمانبر خواهد بود. به عبارتی ۳۱ ژانویه یا پیش از آن اگر با توافق طرفین خروج بریتانیا از اتحادیه تحقق یابد شروع دوره انتقالی را خواهیم داشت. احتمالاً خروج بریتانیا از اتحادیه به شکل رسمی موضوعی است که حداقل تا چند ماه آینده ادامه خواهد داشت. در همین چارچوب توجه به نکته‌ای دیگر ضروری است؛ بریتانیا در طول سال‌های طولانی عضویت در اتحادیه اروپا در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی پیوند عمیقی با سازوکارهای اروپایی ایجاد کرده و یکی از کنشگران اصلی و نقش‌آفرین در تمامی این حوزه‌ها بوده بنابراین خروج از اتحادیه به معنای خروج فوری از سازوکارهای مختلف اروپایی نخواهد بود. برخی تحلیل‌ها مبنی بر تغییرات اساسی در سیاست‌های بریتانیا و دوری و عدم همراهی با اروپا در حوزه‌های مختلف از جمله حوزه سیاسی و امنیتی با واقعیت تطبیق ندارد. برجام یک دستاورد مهم بین‌المللی است که اروپا و بریتانیا به عنوان یک کنشگر مؤثر اروپایی منافع خود را از جنبه‌های مختلف در رسیدن و حفظ آن می‌بینند و طبیعی و بدیهی است که تمایلی به از دست دادن این دستاورد مهم بین‌المللی به این سادگی نخواهند داشت. مواضع اخیر مقامات بریتانیایی در سطوح مختلف مؤید همین مسئله است. تحلیل نزدیکی به آمریکا و به تبع آن همراهی با سیاست‌های دولت فعلی این کشور از سوی بریتانیا قدری ساده کردن موضوع است و به دلایل مختلف فنی و ملاحظات سیاسی، اقتصادی و امنیتی، خروج از برجام اولویت بریتانیا و سایر کشورهای اروپایی عضو این توافق نخواهد بود. ضمن اینکه موضوع پیچیده‌تر از آن است که مواضع سیاست خارجی بریتانیا در خصوص خاورمیانه و ایران از جمله برجام تحت تأثیر یک متغیر صرف به نام برگزیت قرار بگیرد. در عین حال که امکان نزدیک‌تر شدن کلی سیاست خارجی دو کشور را نمی‌توان از نظر دور داشت.
انتهای پیام/
نظر شما